„PRAWO” – normy postępowania wydane lub wydane lub nauczone przez władze państw. Normy te zabezpieczają interesy określonych sil społecznych i służą jako środek celowego oddziaływania na stosunki społeczne.

„PRAWA CZŁOWIEKA” – zespół podstawowych, niezbywalnych i uniwersalnych praw przysługujących człowiekowi bez względu na rasę, kolor skóry, płeć, poglądy, pochodzenie, stan zdrowia itd.
Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej uważa się za podstawę wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie.

„PRAWA DZIECKA” są odbiciem praw człowieka, wyznaczają miejsce dziecka w rodzinie, społeczeństwie i państwie, dają dziecku specjalne uprawnienia, które mają mu zapewnić odpowiednie warunki życia i pełnego rozwoju jego osobowości oraz możliwości pozytywnej samorealizacji i współtworzenia losu.

Najbardziej znanym obrońcą praw dziecka był Janusz Korczak. Był człowiekiem „promieniejącego mózgu i mądrego serca, który bez miecza i bez tarczy zwycięża jednym pochyleniem czoła.” Jego naczelną dewizą było hasło: „NIE MA DZIECI – SĄ LUDZIE”

KORCZAKOWSKIE PRAWA DZIECKA

• PRAWO DO SZACUNKU – dla dziecka człowieka, dla jego niewiedzy, dla wysiłku poznawania, dla jego skromnej wartości, dla tajemnic i wahań, ciężkiej pracy wzrostu, dla bieżącej godziny, w której żyje dziecko.
  Dzieci trzeba nie tylko kochać, ale też dobrze traktować, gdyż są ludźmi, mają swoje imiona i nazwiska, nie można ich traktować jak numery na liście.
• PRAWO DO NIEWIEDZY – dziecko jest cudzoziemcem, nie rozumie języka, nie zna ulic, nie zna praw i zwyczajów. Potrzebny przewodnik, który grzecznie odpowie na pytania”
  Zadaniem dorosłych cierpliwe i wytrwałe niesienie pomocy, podopiecznym w chwili, gdy potrzebują oni przewodnika, by wybrać i zdecydować kim być, co robić, jaką postawę przyjąć w zbiorowości ludzkiej i na podstawie jakich wartości budować istnienie i przyszłość.
• PRAWO DO NIEPOWODZEŃ I ŁEZ – „wszyscy jesteśmy zdani na próby i błędy, wszyscy się mylimy. Jesteśmy podatni na niepowodzenia”
  Gniew, złość, oskarżenie o niepowodzenia dziecka wywołuje u niego agresję i płacz, są to jednak łzy niemocy i buntu, rozpaczliwy wysiłek protestu, wołanie o pomoc,, skarga o niedbałą opiekę, świadectwo, że nie rozumie, objaw złego samopoczucia, a zawsze cierpienia.
  Nie należy dziecka karać, zamiast kary należy dziecku pokazać jak może naprawić zło.
• PRAWO DO UPADKÓW – „dziecko ma prawo skłamać, wyłudzić, wymusić, ukraść.... Pozwól dzieciom błądzić i radośnie dążyć do poprawy.
• PRAWO DO WŁASNOŚCI – „dla dziecka każdy kamyczek, rysunek, znaleziony przedmiot to dla dziecka skarb.
  Współcześnie – skrzynia skarbów, to miejsce, do którego dziecko może znosić wszystkie znalezione i wyszukane skarby, a potem w czasie zajęć czy zabaw swobodnie z nich korzystać.
• PRAWO DO TAJEMNICY – należy przekonać dziecko, że mamy szacunek do jego tajemnicy.
• PRAWO DO RADOŚCI – „dziecku potrzebna jasność szczęścia i ciepło miłości..... niech dzieci się śmieją, niech będą wesołe.
  Najwyższą jest radość pokonania trudności, osiągniętego celu, odkrytej tajemnicy. Radość triumfu.
• PRAWO DO WYPOWIADANIA SWOICH MYŚLI I UCZUĆ – gdy dziecko samo zaufa i powie, co jest jego prawem, mniej będzie zagadek i błędów.
  „Winniśmy uczyć dziecko nie tylko cenić prawdę, ale i rozpoznawać kłamstwo; nie tylko kochać, ale i nienawidzić; nie tylko szanować, ale i pogardzać; nie tylko godzić się, ale i oburzać; nie tylko ulegać, ale i buntować się.......bo w dziedzinie negatywnych uczuć jesteśmy samoukami, bo ucząc abecadła życia uczą nas tylko paru liter, a pozostałe ukrywają. Czy dziw, że błędnie czytamy?”
• PRAWO DO DNIA DZISIEJSZEGO – dziecko żyje teraźniejszością, z braku doświadczeń żyje bieżącą chwilą.. Ta chwila liczy się najbardziej.
  

PRAWA DZIECKA OBOWIĄZUJĄCE W MOJEJ GRUPIE – GRUPIE DZIECI SZEŚCIOLETNICH

1. Mam prawo do samodzielnej zabawy
2. Mam prawo nie rozumieć wielu rzeczy i spraw
3. Mam prawo do radości i płaczu
4. Mam prawo czegoś nie lubić
5. Mam prawo do odpoczynku w różnych sytuacjach
6. Mam prawo do własnego zdania
   
7. Mam prawo do miłości bez względu na to, jaki jestem

Opracowała: Maria Dulak
nauczyciel mianowany Gminnego przedszkola w Tworogu
w oparciu o artykuł dr D. Al. Khamisy zawarty w „Edukacji w przedszkolu”
część G-1.5. s. 1-15 pt. „W KRÓLESTWIE KRÓLA MACIUSIA”