Chciałam serdecznie zaprosić Państwa na zapoznanie się z tematem przez wszystkich lubianym i pewnie wszystkim bardzo dobrze znanym , a mianowicie mowa będzie o Bajce.

Artykuł ten pozwoli państwu zrozumieć czym tak na prawdę jest bajka oraz ,że ma ona swoją moc, moc terapeutyczną.

Zanim jednak przejdę do omawiania owej terapeutycznej mocy bajek, należy zacząć od przypomnienia sobie i wyjaśnienia czym w ogóle jest bajka.

W potocznym znaczeniu BAJKA- oznacza opowieść zmyśloną, nieprawdziwą.

Reasumując BAJKA – to utwór wierszowany, najczęściej żartobliwy, zawierający morał (pouczenie).

Morał może znajdować się na początku lub na końcu , albo wynikać z jej treści.

Bohaterami bajek mogą być ludzie, a także zwierzęta i przedmioty, które uosabiają typy ludzkie i cechy charakteru.

Każda bajka posiada charakter dydaktyczny jak też już setki lat temu dostrzegano jej wychowawczą rolę i zawsze kończyła się puentą, która to niosła przesłanie, prawdę życiową.

Ogólnie bajka kojarzy się nam z czymś ogólnie dostępnym, prostym , dziecięcym.

Należy jednak pamiętać , że nie każda bajka może być przeznaczona dla dziecięcych uszu, tłumaczy to Adolf Dygański W ten sposób iż :

„Dziecko nie jest na tyle obeznane z naturą ludzką , nie posiada też jeszcze dostatecznych zdolności rozumienia wszystkich kierunków obyczajowo-społecznych, aby mogło pojąć w całej pełni zastosowanie natury zwierząt do wyrażania ludzkich cnót lub słabości”

Treści zawarte w bajce muszą więc być dziecku bliskie , a stany psychiczne głównego bohatera zbliżone do odczuć dziecka.

Bruno Bettelhajm w książce „ Cudowne i pożyteczne. O znaczeniu i wartości baśni” –BAJKI- pisze „ Otrzymana odpowiedz może zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa jedynie wówczas , gdy jest ono przeświadczone że TERAZ zrozumiało to, co przedtem zbijało je z tropu – a nie wtedy gdy mówi się o faktach, które rodzą nową niejasność”

W dniu dzisiejszym termin BAJKA uzyskał szersze znaczenie niż niegdyś. Mamy obecnie do czynienia z bajkami

 

• oglądanymi- telewizyjnymi
• w formie komiksów
• bajki terapeutyczne

Moda na bajko-terapię czy terapię bajką przyszła do Polski z Zachodu.

Czemu zatem służą bajki terapeutyczne?

Wiadomo, że każda bajka :

-wzbogaca doświadczenia

-wzbogaca wyobraźnię dziecka

-ukazuje inne wzorce myślenia

Bajki czy baśnie od dawna nazywano literaturą pocieszenia- mały czytelnik może utożsamiać się z głównym bohaterem, poczuć , że jest w podobnej sytuacji- wówczas widzi, że nie jest sam.

Każde dziecko przeżywa obawy i stresy, pomóc mu może głośne czytanie opowiadań- bajek, ułożonych specjalnie na różne okazje.

Obecnie w księgarniach pojawiły się bajki inne niż dotąd to znaczy np.

-Bajka o operacji ślepego wyrostka.

-Bajka o rozwodzie.

-Bajka o przemocy.

Są pisane poradniki dla rodziców, które uczą jak korzystać z tych gotowych „matryc” BAJEK i jak je modyfikować na użytek własnych dzieci.

Przykładowo dziecko, które słuch opowieści o Kopciuszku, Brzydkim Kaczątku, ma nadzieję , że tak jak bohater, kiedyś i ono zostanie docenione i spotka go zasłużona nagroda. Dzięki temu świat staje się dla dziecka mniej zagrażający. Można więc powiedzieć ,że bajka jest swego rodzaju lekarstwem dla dziecka na trudną dla niego sytuację, czy jakiś problem.

Dziecku jest bardzo trudno mówić o swoich problemach, często samo je dobrze nie rozumie, nie potrafi ono zwerbalizować swoich lęków i niepokojów. To może powodować, że dziecko będzie rozdrażnione, będzie często płakało, popadało w skrajne nastroje. A by temu zaradzić powstały właśnie BAJKI TERAPEUTYCZNE.

Celem tych bajek jest :

-uspokojenie dziecka

- zredukowanie problemów emocjonalnych

-wspieranie w rozwoju osobowości

Ponieważ tak jak już wcześniej wspomniałam dziecko nie potrafi nam jeszcze dokładnie powiedzieć , co go trapi, chętnie wysłucha BAJKI czy OPOWIADANIA , w którym odnajdzie kogoś, kto ma analogiczny problem. Pozna jego odczucia oraz przede wszystkim- sposoby wyjścia z trudnej sytuacji.

Dziecko słysząc, że nie tylko ono ma podobne problemy, poczuje wielką ulgę, zrozumie że nie jest osamotnione, że nie ma , czego się wstydzić.

Bajki terapeutyczne w dużej mierze przynoszą również ulgę rodzicom, którzy wcześniej nie wiedzieli, jak rozmawiać ze swoim zmartwionym dzieckiem.

Reasumując BAJKI TERAPEUTYCZNE można podzielić na trojakiego rodzaju :

1. RELAKSACYJNE ( prezentacja z opisem na dużym formacie arkuszu papierowego)
2. PSYCHOEDUKACYJNE ( jak wyżej )
3. PSYCHOTERAPEUTYCZNA ( jak wyżej )

Wszystkie zaś BAJKI PSYCHOEDUKACYJNE I PSYCHOTERAPRUTYCZNE mają STAŁE ELEMENTY :

• GŁÓWNY TEMAT – trudna sytuacja , wywołująca lęk, niepokój, strach ( lęk przed porzuceniem, ośmieszeniem, bólem, innością , śmiercią itp.)
• GŁÓWNY BOHATER ( najczęściej pod postacią jakiegoś zwierzęcia: kotka , psa, misia, z którym dziecko może się zidentyfikować) dzielnie pokonuje wszystkie trudności , dzięki innym postacią bajkowym.
• INNE POSTACIE , które pomagają zredukować lęk, rozwiązać problem, pomagają bohaterowi w osiągnięciu sukcesu.
• TŁO BAJKI – akcja zawsze rozgrywa się w miejscach znanych dziecku ( ciemny las, przedszkole, dom, itp.)
• SZCZĘŚLIWE ZAKOŃCZENIE- czyli rozwiązanie trudnej sytuacji.

Jak może wyglądać spotkanie z bajką terapeutyczną?

Po pierwsze.

Należy zastanowić się czy dziecko, nie przeżywa jakiś lęków lub czy mamy problem z naszym dzieckiem i jaki on jest np. :

-boi się ciemności

-obawia się rozstania z mamą

-nie chce bawić się z dziećmi

Jest agresywne

Po drugie.

Sposób przedstawienia bajki:

*zazwyczaj bajek dzieci najchętniej słuchają, zwłaszcza te czytane przez mamę, tatę czy panie w przedszkolu z książeczek.

*można bajkę opowiadać. Te usłyszane, przeczytane i znane nam lub też wymyślone przez nas.

*można bajkę pokazać gestem , podczas gdy ktoś opowiada a my opowiadamy bajkę gestem i mimiką twarzy i ciała.

*można narysować wspólnie z całą rodziną bajkę , którą zatytułujemy na początku lub na końcu jej tworzenia.

• Zabawa dla całej rodziny „ Pobawmy się w bajkę”

Chciałam teraz państwa zaprosić do zabawy .

Spróbujemy wymyślić wspólnie bajkę czyli innymi słowy „Pobawmy się w bajkę”.

Niezbędnym składnikiem podczas wymyślania naszej bajki będzie duży arkusz papieru oraz mazaki lub kredki.

Jak będzie to wyglądało , kolejno jeden po drugim członku zabawy podchodzi do kartki wymyślając bieg bajki aż skończą się do niej wątki .

„Na niebie świeciło piękne słońce i ……………….”

Podsumowując chciałam jednocześnie dodać, że do stosowania terapii z zastosowaniem bajek nie jest potrzebne wykształcenie psychologiczne, czy pedagogiczne, mogą po nie sięgać rodzice o czym zdążyli się Państwo przekonać czy opiekunowie – bo bajka działa sama w sobie.

Bajki terapeutyczne to wyjątkowa technika wzbogacania osobowości dziecka. To doskonały środek , aby pomóc w wszelkiego rodzaju trudnościach na które dziecko napotyka – zwłaszcza w dzisiejszych czasach, w dobie komputerów i telewizji, kiedy książka często zostaje zapomniana.

Bardzo dziękuję za poświęcenia mi kilku chwil.

Autor artykułu : mgr Agnieszka Buczak