Dojrzałość szkolna według Stefana Szumana określana jest tak : „Dziecko jest dojrzałe do nauki szkolnej, kiedy osiągnęło taki stopień rozwoju umysłowego, społecznego oraz fizycznego, jaki umożliwi mu przystosowanie się do wymagań szkoły i kontynuowania z powodzeniem nauki w klasie pierwszej” 

Za dziecko umysłowo dojrzałe do nauki uważamy takie, które chce się uczyć, interesuje się czytaniem i pisaniem, pragnie dowiadywać się różnych rzeczy od dorosłych, które osiągnęło pewien poziom rozwoju mowy, myślenia, wyobraźni i uwagi.
Za dziecko społecznie dojrzałe świadczy jego stopień samodzielności, zaradności, chęć oraz umiejętność nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i nauczycielem. Jest zrównoważone uczuciowo, opanowane, zdyscyplinowane, potrafi współżyć i współpracować w zespole.
Za dziecko dojrzałe fizycznie będziemy traktować takie, które jest ogólnie sprawne, zdrowe, odporne na zmiany temperatury, zahartowane, ma sprawne narządy zmysłów, artykulacji, orientację przestrzenną i koordynację ruchowo-wzrokowo-słuchową.
Dziecko dojrzałe emocjonalnie i społecznie to takie, które umie godzić się z porażką i spokojnie przyjmować niepowodzenia, potrafi rozwiązywać sytuacje konfliktowe, umie obiektywnie oceniać innych, ma adekwatną samoocenę, czyli zna swoje możliwości i wie na co je stać, bez lęku podejmuje się trudnych i nowych działań, umie okazywać swoje uczucia, radzi sobie ze stresem.
Przygotowanie dzieci do szkoły nie stanowi wydzielonej działalności, lecz dokonuje się w całokształcie jego czynności, zmierzających do wyzwalania różnorodnej aktywności dzieci, zdobywania umiejętności pozwalających każdemu dziecku osiągnięcie najwyższego dla niego poziomu dojrzałości szkolnej.
Osiąganie dojrzałości fizycznej, emocjonalnej, społecznej i umysłowej to długi i powolny proces, którego realizacja rozpoczyna się już w wieku 3 lat, czyli od momentu przyjścia do przedszkola. Za rozwój dziecka odpowiadają rodzice, którzy przy wspomaganiu przedszkola stwarzają dziecku takie sytuacje wyzwalające aktywność i motywację do różnorodnego działania, nawiązywania kontaktów społecznych, współdziałania z rówieśnikami i dorosłymi oraz zaspokajania potrzeb dziecka.
Przygotowaniu dzieci do podjęcia nauki w szkole służy realizacja zadań wszystkich dziedzin wychowania i rozwoju, które następują w toku zabaw i indywidualnych kontaktów dziecka z rodzicem, wychowawcą.
Badanie dojrzałości szkolnej ma na celu ustalenie czynników ją warunkujących, opracowanie narzędzi do badań oraz metod i środków psychopedagogicznych umożliwiających osiągnięcie jeszcze przed pójściem do szkoły takiego poziomu dojrzałości szkolnej jaki jest niezbędny do zapewnienia im powodzenia szkolnego.

Badanie dojrzałości szkolnej dokonuje się w maju na podstawie kwestionariusza dojrzałości szkolnej, który obejmuje zadania z zakresu:

• logicznego myślenia
• spostrzegawczości
• odwzorowywania graficznego
• znajomości figur geometrycznych
• umiejętności przeliczania elementów
• klasyfikowania
  

Nie wszystkie dzieci osiągają dojrzałość w wieku sześciu, siedmiu lat, są takie które osiągają dojrzałość znacznie później. Istotną sprawą jest wyrabianie u wszystkich dzieci umiejętności skupienia się na wykonywanej pracy i starania się o dobre jej wykonanie i doprowadzenie do końca. Ważne jest również przyzwyczajanie dzieci, by zwracały się do nauczycielki z prośbą o pomoc wtedy, gdy czegoś nie rozumieją.

Poza wdrażaniem dzieci do pewnych sposobów postępowania, ułatwiających przystosowanie się do warunków życia w szkole, trzeba przygotować je także psychicznie do tej ważnej zmiany, jaką jest odejście z przedszkola i przekroczenie progu szkoły. Pierwszy kontakt z nowym środowiskiem będzie dla wielu dzieci czynnikiem decydującym o tym, czy szkoła stanie się miejscem przyjemnej choć czasem i trudnej pracy, czy też uczęszczanie do niej będzie tylko smutną koniecznością.
W tym celu dzieci powinny znaleźć się w szkole przed rozpoczęciem nauki, zobaczyć jej pomieszczenia, klasy, uczestniczyć w zorganizowanych zajęciach, spotkać się z dziećmi, które już chodzą do szkoły oraz nauczycielkami klas pierwszych.
Przygotowując dziecko do podjęcia nauki w szkole staramy się pomóc mu w sytuacjach dla niego trudnych, nawiązując kontakt z wychowawcą, logopedą, psychologiem, którzy w sposób dyskretny podpowiedzą co należy zrobić by dobrze przygotować dziecko do pełnienia roli ucznia pierwszej klasy.

Opracowała Teresa Adamczyk
Nauczyciel oddziału 6 - latków

Literatura:

• „Vademecum nauczyciela sześciolatków” pod redakcją Marii Dunin-Wąsowicz
• „Słownik Pedagogiczny” - Wincenty Okoń
• „Metodyka wychowania w przedszkolu” cz. III pod redakcją Ireny Dudzińskiej
• „Dojrzałość szkolna dzieci a środowisko” - B.Wilgocka – Okoń
  

 

Drodzy rodzice w celu zbadania dojrzałości dziecka można odpowiedzieć sobie na pytania, które prezentuję. Odpowiadamy tak lub nie:

1. Czy dziecko zna:
   • imię i nazwisko
   • adres zamieszkania
   • imiona rodziców
   • nazwę zawodu rodziców (co robią)
   • nazwy zwierząt domowych
   • nazwę dni tygodnia, pór roku?
2. Czy potrafi:
   • powiedzieć jak brzmi pierwsza i ostatnia głoska w prostych słowach (sowa, rower, mama itp)
   • wymawiać poprawnie wszystkie wyrazy (nie ma wady wymowy)
   • powtórzyć dłuższe słowa np: hipopotam, kaloryfer?
3. Czy rozpoznaje przewidziane programem litery alfabetu?
4. Czy potrafi przeczytać prosty tekst z poznanych liter i wyrazów?
5. Czy rysując posługuje się tą samą ręką (prawą lub lewą)?
6. Czy widząc wzór potrafi go odwzorować, umie narysować znaki podobne do liter?
7. Czy umie narysować rysunek, na którym się coś dzieje (np. chłopiec gra w piłkę)?
8. Czy potrafi narysować postać człowieka?
9. Czy kolorując obrazek nie wychodzi poza kontury?
10. Czy dobrze zapamiętuje wiersze i piosenki?
11. Czy potrafi rzucać i łapać piłkę?
12. Czy potrafi samo się ubrać, zawiązać sznurowadła, zapiąć guziki?
13. Czy sprawnie posługuje się nożyczkami, tnie po linii prostej, falistej, łamanej?
14. Czy potrafi opowiedzieć, co wydarzyło się w domu lub w przedszkolu, posługując się prawidłowo zbudowanymi zdaniami?
15. Czy potrafi określić, których elementów jest więcej, a których mniej?
16. Czy rozpoznaje cyfry od 0 – 9 i potrafi wykonać proste działania na konkretach 3+2=5 oraz wstawić znaki < > + = ?
17. Czy umie powstrzymać się od głosu, gdy pytanie jest skierowane do innego dziecka?
18. Czy potrafi pracować w grupie wykonując wspólne zadania?
19. Czy potrafi bez rozpaczy rozstać się z rodzicami lub inną osobą z rodziny?
20. Czy potrafi zwrócić się z prośbą lub pytaniem do kogoś dorosłego?
21. Czy potrafi skoncentrować się na wykonaniu zadania przez 30 minut?
22. Czy potrafi nazwać swoje emocje np. co go cieszy, złości, czego się boi?
23. Czy chce chodzić do szkoły?

Zapraszam do krótkiego badania, gdy coś budzi wątpliwości to proszę pytać.